De stedelijke gemeenschap Duinkerke waar zo’n 200.000 mensen wonen, heeft het openbaar vervoer een jaar geleden gratis gemaakt. Het resultaat: het aantal passagiers is met 65% gestegen. Onder de nieuwe gebruikers zijn voormalige automobilisten die nu hun auto in de garage laten. Een zeer positief resultaat dat de belangstelling van veel steden trekt.

Welke conclusies kunnen worden getrokken uit de invoering van gratis openbaar vervoer in een stad? In Frankrijk zijn een tiental grootstedelijke gemeenten, vaak van kleine omvang, overgestapt op gratis openbaar vervoer. Maar sinds een jaar zijn alle ogen gericht op Duinkerke, in het noorden, een stedelijke gemeenschap van 200.000 mensen die in september 2018 de bustickets heeft afgeschaft.

Het is de grootste Franse gemeenschap die deze keuze heeft gemaakt. En het succes spreekt boekdelen. Ten eerste werden samen met het gratis vervoer ook tientallen bussen op aardgas met wifi en USB-verbindingen in gebruik genomen. Ook de snelheid werd opgedreven: er komt nu elke 10 minuten een bus. En dit zonder de geringste verhoging van de belastingen voor de burgers, dankzij een “transportbelasting” voor bedrijven.

Het creëren van een psychologische schok

Ten tweede heeft het gratis karakter een onmiddellijk effect gehad op de frequentie: +65% op weekdagen, +125% tijdens het weekend. De reden? Het grote gebruiksgemak dat dit met zich meebrengt (ontbreken van belemmeringen voor de aankoop van een ticket, ontbreken van de verplichting om aan boord het ticket te valideren …). Dit “stimulerende effect” komt tot uiting in de quasi-verdubbeling van de ritten (een factor 1,8 in Duinkerke) en vooral in het geleidelijk afstappen van de auto voor dagelijkse ritten. Volgens het stadhuis verkocht 10% van de busgebruikers één van hun twee auto’s, omdat ze die niet meer nodig hadden.

“Het idee van gratis O.V. in Duinkerke is er eigenlijk op gericht een psychologische schok te veroorzaken“, zegt Xavier Dairaine, projectverantwoordelijke in deze noordelijke stad waar het openbaar vervoer zeer weinig werd gebruikt en de auto koning was. Het netwerk werd herzien, het aanbod steeg met bijna 30%, het centrum werd herontwikkeld. “Tegen het einde van het jaar zullen we een stijging van de frequentie van 80% optekenen“, zegt hij trots. Inspiratie voor de Belgische gemeenten?

Tags: auto, Duinkerke, gratis, gratis vervoer, openbaar vervoer