De Japanse architect Kengo Kuma rijgt projecten over de hele wereld aan elkaar. Als een van de speerpunten van duurzame architectuur werd hij onlangs bekroond met een Global Award for Sustainable Architecture.

Op 9 mei was de Japanse architect Kengo Kuma een van de winnaars van de 10^e editie van de Global Awards for Sustainable Architecture.

Deze prijsuitreiking kwam er op initiatief van de Locus Foundation als erkenning van het werk van internationale architecten die pioniers zijn in het gebruik van duurzame en verantwoorde methoden. Toen hij voor de vergadering stond die bijeengekomen was in de Cité de l’Architecture et du Patrimoine in Parijs, maakte Kengo Kuma van de gelegenheid gebruik om zijn visie op duurzame steden voor te stellen.

Kan moderne architectuur samengevat worden als bouwwerken die alsmaar groter en hoger worden? Niet voor Kengo Kuma. De Japanse architect blijft nog altijd de auteur van faraonische projecten – hij gaat namelijk het nieuwe olympisch stadion van Tokyo bouwen in afwachting van de Spelen van 2020 – maar met zijn leeftijd van 62 jaar pleit hij vandaag voor een architectuur op mensenmaat om zich beter te integreren in de natuurlijke omgeving. Reeds in 2008 schetste zijn manifest “Anti-object: The Dissolution and Desintegration of Architecture” de contouren van een denkpiste die onze gebouwen weer in harmonie wil brengen met de natuur, in plaats van te overheersen.

Deze filosofie vertaalt zich concreet in een aanpak die speelt met daglichteffecten en gebruik maakt van traditionele materialen.

De erfenis van Fukushima

Sinds de publicatie van “Anti-Object” vond er een belangrijke gebeurtenis plaats die de thema’s van Kengo Kuma ondersteunen: de ramp in Fukushima van 2011. Na de aardbeving die de hele Japanse nucleaire industrie heeft ondermijnd, bracht Kengo Kuma zijn eigen interpretatie van de technologische evolutie: een wereld die geleidelijk van groot naar klein zal gaan, die zal leren om het te stellen zonder grote systemen (zoals kernenergie) en de Mens ertoe zal aanzetten om zichzelf te veranderen. Hij pleit daarom voor “Het gebruik van onze handen en onze dierlijke listen om ons nest en onze energie te creëren.”
De auteur neemt in één ruk door het dogma van beton en staal op de korrel, materialen die er tot nu toe erom bekend staan dat ze bestand zijn tegen de krachten van de natuur, maar die hun grenzen hebben laten zien wanneer de elementen losbreken. Hij dringt dan ook aan op kleinere bouwwerken, door gebruik te maken van technieken die we hebben overgeërfd van oeroude ambachten. Traditie brengt verplichtingen met zich mee, hij aarzelt niet om nieuwe bouwwerken te bekleden met rieten daken, muren met rijstpapier of structuren met bamboe. Hij herstelt trouwens de techniek van “chidori” in ere, afkomstig van een bouwspel voor kinderen, dat eruit bestaat om balken samen te voegen om een stevige structuur te creëren. Kijk maar naar het gebouw dat hij maakte voor het Starbucks Café in Tokyo, op basis van een structuur die geheel van hout is gemaakt.

De organisatoren van de Global Awards werden verleid door deze aanpak en benadrukten de noodzaak van “materialen die niet alleen duurzaam zijn, maar ook een groot aantal voordelen bieden op sociaal, historisch en filosofisch vlak.” 

Projecten in overvloed

Het werk van Kengo Kuma kan echter niet worden gereduceerd tot bouwwerken van bescheiden omvang. Net als elke internationaal gerenommeerde handtekening is er nog altijd veel vraag naar de architect. Hij onthulde zopas zijn plannen voor een toekomstige woontoren in Vancouver, met een geweldige profiel dat… gebogen is. Dichter bij huis hebben het Fonds Régional d’Art Contemporain (FRAC) in Marseille en zijn talloze glazen losse panelen of de Cité de Musique in Besançon en zijn groen dak een diepe indruk achtergelaten.

Ontdek de projecten van Kengo Kuma

© Foto : The Courier

Tags: architectuur, duurzame architectuur, portret