In Nederland stimuleert een recente golf van grootschalige projecten het creatieve hergebruik van verlaten bedrijventerreinen, ten behoeve van sociale, culturele of professionele projecten. Kortom, om er weer leven in te brengen.

De transformatie van bestaande gebouwen voor andere doeleinden dan die waarvoor ze oorspronkelijk waren bedoeld, is zo oud als de architectuur zelf. De nieuwste initiatieven op dit gebied zijn erg genereus: ze brengen leven en menselijke interactie terug in gebieden die tot dan toe enkel industrieel waren. De volgende best practices pleiten voor het hergebruik en de transformatie van oude industriële gebouwen in plaats van ze te slopen. In het algemeen wordt dit alles ontworpen met een 100% circulaire aanpak,  veeleisende stedenbouwkundige criteria en zowel een economische als ecologische efficiëntie.

Arnhem

© Matthijs Van Roon & HofmanDujardin

Het voormalige industrieterrein Kleefse Waard is herontwikkeld door Schipper Bosch tot een “cleantech campus”. Het verwelkomt innovatieve bedrijven uit de energiesector. Een voormalige nylonfabriek werd het KB-gebouw, een kantoorgebouw met flexibele en gevarieerde werkplekken voor grote en kleine bedrijven. Sterker nog: bij de transformatie lukte de architect er ook in  vrij onwaarschijnlijk – om de fabriek zijn oorspronkelijke functie terug te geven. Het gebouw is ook aangesloten op een lokale energiecentrale dat afvalwater zuivert, energie terugwint en plaatselijk afval verwerkt en alle gebouwen in het park de benodige utilities levert.

Tilburg

Een voormalige locomotiefloods uit 1932 wordt geleidelijk omgevormd tot een ‘City Campus’ met een bibliotheek, gemeenschappelijke werkruimten, vergaderzalen, klaslokalen voor kunsteducatie en een grote zaal voor evenementen. Gedurende het hele project hebben de architecten het grootste deel van de bestaande staalconstructie gerestaureerd en behouden, inclusief de transparante gevels van industrieel glas. Binnen LocHall voegden ze een “stedelijk balkon” toe, een grote openbare wintertuin met panoramisch uitzicht. Het resultaat is indrukwekkend.

Amsterdam

© Marc Faasse & Betza Office

In Slotervaart, een sociaal moeilijke buitenwijk die grotendeels werd gebouwd in de jaren zestig en zeventig, is een voormalig schoolgebouw uitgegroeid tot Ru Paré, een gemeenschapscentrum dat onderwijs en opleiding aanbiedt (bv. IT of talen) aan bewoners die in ruil daarvoor collectieve diensten verlenen. En om het circulaire karakter van de renovatie te verzekeren zijn de meeste bouwmaterialen bereikt door middel van een “ stedelijk extractieproject ” afkomstigt uit drie aangrenzende gebouwen die zelf bestemd waren voor de sloop.

Tot slot, nog steeds in Amsterdam, is De Ceuvel een voormalige scheepswerf waar niet langer gebruikte boten zijn omgetoverd tot kantoren, werkplaatsen en werkplekken, evenals ontmoetings- en horecaruimte. De plek is een “clean-tech speeltuin” geworden, waar duurzame technologieën worden getest: composttoiletten, biofilters, systemen voor hergebruik van water en de productie van hernieuwbare energie.

© Space & Matter

Kortom, geweldige initiatieven om braakliggende terreinen te herontwikkelen tot gemengde, dynamische en duurzame stadswijken. Wedden dat zij een voorbeeldfunctie zullen vervullen, tot ver buiten de Nederlandse grenzen.

Tags: Amsterdam, Arnhem, De Ceuvel, industriële renovatie, KB Building, LocHall, rehabilitatie., Ru Paré Community, Slotervaart, Tilburg