We vroegen Georgios Maillis, de bouwmeester van de stad Charleroi, om een artikel voor ons te lezen en te becommentariëren. Het werd gepubliceerd op de Amerikaanse site Bloomberg CityLab en beschrijft hoe moderne steden geleidelijk de toegankelijkheid voor mensen met beperkte mobiliteit hebben verbeterd.

Wat staat er in het artikel?

Met Covid-19 zagen we in steden plotseling de opkomst van straten voor voetgangers of zwakke weggebruikers, trottoirs die terrassen van cafés zijn geworden, parkeergarages die werden getransformeerd in speeltuinen of rustplaatsen, stedelijke ruimten die opnieuw werden ontworpen om sociale afstand te creëren … Deze plotselinge en geïmproviseerde veranderingen zijn het gevolg van stedelijke veranderingen die zich in de jaren ’50 voordeden, meestal onder druk van groepen die de rechten van mensen met een handicap verdedigen.

De meest kenmerkende van deze stedelijke transformaties hebben we zozeer geïntegreerd dat we er niet meer bij stilstaan: lage stoepranden die gemakkelijker zijn voor kinderwagens of rolstoelen maar ook fietsen of koffers met wielen. Historisch gezien zijn onze steden gebouwd voor gezonde, sportieve en sterke volwassenen. Niet voor spelende kinderen of peuters die hun eerste stappen zetten, niet voor senioren die moeilijk te been zijn, niet voor mensen met beperkte mobiliteit… Een Amerikaanse wet, die pas sinds 1990 van kracht is, maakte deze lagere stoepranden verplicht. Maar al in de jaren veertig vroegen groepen mensen met een handicap, vooral veteranen uit de Tweede Wereldoorlog, op zoek naar steden die beter geschikt waren voor personen met beperkte mobiliteit (PBM).

Tot slot nog een paar andere voorbeelden van hoe steden rekening houden met mensen met een handicap: bussen met een uitschuifbaar platform voor kinderwagens, trappen met een zachte helling aan openbare gebouwen, de zone 30 die zwakke gebruikers beschermt …

Georgios Maillis, bouwmeester

Wat zegt de bouwmeester?

Vervolgens vroegen we Georgios Maillis, sinds 2013 bouwmeester van Charleroi, om dit artikel te lezen en uit te leggen hoe hij stedelijke toegankelijkheid voor iedereen ziet. “Ik denk niet na over welke plaats toegankelijk moet zijn voor wie en hoe. Laten we het begrip PMB uitbreiden: op een gegeven moment in ons leven zullen we allemaal een persoon met beperkte mobiliteit zijn. Als kind, na een ski-ongeluk, na een geboorte (de kinderwagen), als we ouder worden … We moeten daarom niet nadenken over de toegankelijkheid voor dit of dat type persoon, maar eerder aan een stedelijk centrum als geheel dat iedereen altijd aangaat.“

Is dat vandaag niet het geval?

“Nee, omdat het grootste probleem van de moderne steden is dat ze niet als geheel, maar op een gefragmenteerde manier zijn ontworpen. Een aannemer concentreerde zich op de weg die hij moest aanleggen; een architect op het huis dat hij in opdracht had gekregen; een wegenwerker op de stoep die hij ergens moest maken …  Iedereen deed zijn werk goed, maar niemand pleegde overleg. En dus zijn onze steden een opeenvolging van kleine ruimtes, het resultaat van naast elkaar bestaande aanbestedingen …“

Wat is uw voorstel in het licht van deze fragmentatie?

“De afgelopen jaren hebben we geprobeerd om alle publieke en privépartners die betrokken zijn bij het bouwen en transformeren van onze wijken aan te moedigen om samen na te denken over wat een openbare ruimte is, hoe die werkt en waarvoor die dient. Om te resulteren in een stedelijke omgeving die voor iedereen toegankelijk is en dus niet langer een collectie obstakels.“

Charleroi © Maxime Delvaux

Een deugdzaam voorbeeld dat deze filosofie illustreert?

“Ja, de benedenstad in Charleroi. Die is herontworpen zodat iedereen er kan leven, werken, bewegen, consumeren … en dat alles op een gemakkelijke en fluïde manier. Het artikel praat over de manier waarop de gezondheidscrisis de voetpaden en terrassen heeft veranderd. Wij hebben jaren geleden een Handvest voor winkels en terrassen ontwikkeld. We hebben de gemeentebelasting afgeschaft en handelaren voorgesteld om in de openbare ruimte te investeren, ten behoeve van consumenten en burgers.“

En een tegenvoorbeeld?

De bovenstad in zijn huidige staat, waarvan de renovatie binnenkort van start zal gaan, met inbegrip van de ontwikkeling van het project Charleroi Creative District.

Tags: Bloomberg CityLab, Charleroi, Georgios Maillis, hoogstad, laagstad, PMB, toegankelijkheid