De panden met de huisnummers 58 tot 66 in de Rue de Mouzaïa (in het 19de arrondissement van de Franse hoofdstad) waren iconen van de brutalistische architectuur en het industrieel verleden van de wijk. Ze werden tot duurzame en betaalbare woningen omgevormd.
De renovatie van de huisnummers 58 tot 66 in de Rue de Mouzaïa was een van de eerste projecten in het kader van de Wet Duflot, bedoeld om van openbare gebouwen sociale woningen te maken.
Zeldzame overblijfselen van het brutalisme
De Rue de Mouzaïa in Belleville ligt op de locatie van de vroegere gipsgroeve. Oorspronkelijk huisvestte nr. 66 een fabriek van naaimachines. Begin 1970 bracht de minister van Gezondheid er de kantoren onder van de DRASS (de regionale directie voor Gezondheid en Sociale Zaken) van Île-de-France. In diezelfde periode besloot de minister het project uit te breiden tot huisnummer 58 in de straat. Die realisatie vertrouwde hij toe aan architecten Claude Parent en André Remondet, die er een ‘brutalistisch’ pand van maakten.
De gevels in soms glad en dan weer gekarteld beton met uitspringend reliëf – door de architecten ook wel ‘mammoettanden’ genoemd – en de afgeronde verticale torentjes maken het gebouw tot een typisch voorbeeld van die architecturale stroming uit de 20ste eeuw.
Street art, geschiedenis en sociale inclusie
Na het vertrek van de DRASS in 2010, kwam nummer 58 in handen van BLOC: een collectief van 150 kunstenaars die voor het recht op huisvesting op de barricades staan. Sommigen onder hen zijn vandaag leidinggevende figuren in de Franse en internationale street art. Hun fresco’s, muurschilderingen en tags zijn historische en artistieke getuigen van het recente verleden van de locatie. Een heel aantal daarvan bleef tijdens de renovatie trouwens bewaard. Na de overname door de RIVP (de vastgoedregie van de Stad Parijs) in 2015 werd het gebouw volledig gerenoveerd en werd er 11.000 m² woonruimte ingericht. Het architectenbureau Canal ontwierp er 103 studentenkoten en 65 woningen voor jonge werknemers (individuele huurders of flatgenoten), 14 kunstenaarsateliers en 90 gedeelde werkplekken. Huisnummer 66 werd eveneens grondig opgeknapt en herbergt nog steeds een centrum voor noodopvang (CHU) van het Leger des Heils met 126 opvangplaatsen (106 wooneenheden).
Fresco van Catherine Val
De aanwezigheid van kunstenaars in de nieuwe ateliers fungeert als een koppelteken tussen verleden en heden van de Rue de Mouzaïa. De alchemie tussen de architectuur, de kunstwerken, de diversiteit van de bewoners en de uiteenlopende bestemmingen verleent de leefruimte een inclusief karakter en geeft het geheel een unieke identiteit, die perfect wordt gesymboliseerd door de fresco van Catherine Val op het gelijkvloers van nummer 58. Tot verbazing van de voorbijgangers creëerde ze een bruggetje tussen de straat en het pand, waardoor dat nog méér in de omgeving werd verankerd. Een geslaagd project dat bekroond werd met het label ‘opmerkelijke hedendaagse architectuur’ van de regionale erfgoed- en architectuurcommissie.
Tags: #BLOC collectief, #brutalisme, #brutalistische architectuur, #rue Mouzaïa, street art
