Het concept van “de 15 minuten stad” (15-minute city) wordt steeds populairder in grote steden over de hele wereld. Het was Anne Hidalgo, de onlangs herkozen burgemeester van Parijs, die het idee populariseerde: ervoor zorgen dat elke burger naar school kan gaan, ontspannen, werken of consumeren binnen 15 minuten lopen of fietsen van huis.

De man die dit concept theoretiseerde, heet Carlos Moreno. Hij is een stedenbouwkundige en professor aan de Sorbonne. Alles begint bij een reflectie over mobiliteit en de tijd voor transport, de kwestie van comfort, de noodzakelijke infrastructuur … Maar ook bij één vaststelling: onze naoorlogse steden werden gevormd door een manier van leven gebaseerd op een gespecialiseerde manier van bouwen. We hebben een plek om te slapen, een andere om te werken, een derde om te gaan winkelen, sporten, ons te ontspannen, etc.

Carlos Moreno © Paris Sorbonne Business School

Het principe van de stad van een kwartier is om te proberen de plaatsen waar we leven te verzoenen met de tijd. Om dit te doen heeft Carlos Moreno een matrix ontwikkeld met zes sociale, stedelijke en territoriale functies: om te wonen, te werken, voeding in te slaan, te leren, zich te ontplooien en toegang te krijgen tot welzijn. Zijn conclusie: hoe meer deze elementen passen binnen een perimeter van 15 minuten actieve mobiliteit (te voet of met de fiets), hoe meer het stedelijke welzijn verbetert.

De concepten en ideeën zijn talrijk en boeiend. Een greep uit het aanbod:

• Ervoor zorgen dat de straat niet langer uitsluitend bestemd is voor het verkeer. Maar er ook diensten, plekken om elkaar te ontmoeten en te spelen en vegetatie aan toevoegen.
• Meer verschillende functies aan dezelfde plaatsen geven: een school kan op bepaalde momenten een lokaal gezondheidscentrum worden; een nachtclub kan overdag gymlessen organiseren.
• Werken aan deze paradox die mensen tegelijk meer en meer verbonden maakt (door technologie) maar minder en minder verbonden (door hun sociale relaties).
• Topofilie promoten, het feit dat je gelukkig bent om in je buurt te wonen, in harmonie te leven, er trots op te zijn en er voor te zorgen.
• Stedelijke boerderijen, zachte mobiliteit, het delen van plaatsen en voorwerpen, tweedehandswinkels promoten.
• “Demobilisatie” bevorderen: overgaan van beperkte mobiliteit naar gekozen mobiliteit (inclusief de ontwikkeling van telewerken) …

Het concept is breed en elke stad kan beslissen wat er mee te doen. Ondertussen verspreidt het zich steeds verder. Melbourne (Australië) adopteerde de “city of 20 minutes”, gebaseerd op dezelfde filosofie. Steden als Mexico City, Buenos Aires, Glasgow, Milaan of Bogota beschikken al (gedeeltelijk) over de infrastructuur om naar dit type stedelijke dynamiek te evolueren.

Conclusie van urbanist Jane Jacobs: “Het is de nabijheid die de vitaliteit zal terugbrengen naar de steden.”

Tags: 15-minute city, Carlos Moreno, de stad van het kwartier, Parijs