Voor de derde keer in hun geschiedenis organiseerden de Verenigde Naties een internationale conferentie over de groei van de steden, Habitat III, die plaatsvond van 17 tot 20 oktober. Toenemende migratie, verdichting van het openbaar vervoer, de grond die onder druk komt te staan… Habitat III is net zo belangrijk als de COP 21 over het thema van duurzame stedelijke ontwikkeling en stelde in Quito een Nieuwe Stedelijke Agenda op voor de komende twintig jaar. Wat zijn de prioriteiten op deze agenda?
Meer dan ooit is dit document bedoeld om de steden inclusiever, veerkrachtiger, veiliger en duurzamer te maken. “Als je de menselijke factor over het hoofd ziet, wordt de stad een lelijke plek“, benadrukte Joan Clos, Executive Director van UN-Habitat. De voormalige burgemeester van Barcelona wees op deze noodsituatie door een verontrustend beeld te schetsen van de verstedelijking in de afgelopen twintig jaar. Een fundamentele factor is volgens hem dat “de verstedelijking aan het versnellen is”. En ze “verliest aan kwaliteit”.
Meer dan 50% van de wereldbevolking woont nu immers in steden en in 2050 zullen er naar schatting 6,7 miljard stadsbewoners zijn, dat is meer dan twee derden van de wereldbevolking. In Europa loopt dit cijfer al op tot 77 %. In detail bekeken woont momenteel zo’n 12% van de wereldbevolking in 28 steden, 140 steden concentreren 44% van het BBP in Europa en tegen 2030 zullen 750 steden 60% van het wereldwijde BBP dragen. Tegelijkertijd leeft tussen de 15% en 30% van de inwoners van de steden van het Zuiden onder de armoedegrens, met minder dan 2 dollar per dag. De steden van de OESO kennen ook een zeer sterke ruimtelijke segregatie, die de kans op slagen bij de kinderen uit de armste buurten belemmert.
In alle grote steden van de wereld, zowel in het noorden als het zuiden, blijft de strijd tegen de ongelijkheid de grote uitdaging. Steden trekken rijkdom en groei aan en brengen dat ook tot stand. Maar al te vaak zorgen ze ook voor sociale, economische en ruimtelijke uitsluiting. Voor de voormalige burgemeester van Barcelona en de huidige directeur van UN-Habitat is deze situatie onhoudbaar. “Wanneer we spreken over de stad van de toekomst, leggen we te veel de nadruk op nieuwe technologieën, die echter niet zo’n centrale plaats innemen en niet moeten worden aangemoedigd. Het is daarentegen van essentieel belang om de mens en integratie in het middelpunt van de stedelijke vernieuwing te plaatsen“, legt hij uit in een interview met de economische krant La Tribune.
Denken dat de stad slim is, zonder de burgers erbij te betrekken, leidt tot een impasse. Meer dan de “smart cities” pleiten de VN dus voor het model van “Linking cities”, die meer gericht zijn op “levenskwaliteit”, de sociale band en de habitat in plaats van op data. “In de ontwikkelde landen is het van essentieel belang om de nieuwe opkomst van ongelijkheden in te perken, ervoor te zorgen dat de steden toegankelijk blijven, maar ook om de stedelijke omgeving aan te passen aan de vergrijzing van de bevolking en de bedreigingen van de klimaatverandering“, aldus Joan Clos. Daarbij vormen de participatie van de burger in de besluitvorming en de actie een belangrijke troef.
© www.un.org
Tags: Habitat III, inclusie, linking cities, Smart Cities, verstedelijking
