Op zijn 82e rijgt de Italiaanse architect projecten over de hele wereld aan elkaar. Van Genua waar hij geboren werd tot Parijs, waar hij woont, van Osaka (Kansai International Airport), tot New York (Times Building) en Londen (de Shard van 306 m hoog): terugblik op de carrière van deze Italiaanse gigant, winnaar van de Pritzker Prize 1998.

Hij maakte naam met het Centre Pompidou. Hij won de Pritzker Prize, de “Nobelprijs” in de architectuur, voor zijn hele werk. En het ziet er niet naar uit dat hij op zijn 82ste met pensioen wil gaan. Renzo Piano is een onvermoeibare schepper die op alle fronten aanwezig is: in Monaco tekent hij een nieuwe kustlijn (de Larvotto) met een totale renovatie van de stranden, een herstructurering van de promenades en winkelcentra. In Athene ontwierp hij de nieuwe Nationale Opera van Griekenland: een groot architectonisch gebaar voor de Griekse hoofdstad, met zijn enorme dak bedekt met zonnepanelen en zijn nieuwe zaal van 1.400 zitplaatsen, waarvan de akoestiek het onderwerp is geweest van uitgebreide studies om die “zo goed mogelijk” te maken volgens de wens van Renzo Piano, zelf een groot muziekliefhebber. Dit jaar opent hij ook The Academy Museum of Motion Pictures, het eerste museum van de 7de kunst, in Los Angeles. Met zijn gigantische glazen bol, die boven de grond zweeft, een bioscoop met 1.000 zitplaatsen en meer dan 3.600 m2 galerijen en tentoonstellingszalen, moet het Academy Museum “de magie van films” belichamen. En vooral de durf van Renzo Piano.

Licht als materie

Renzo Piano werd geboren in 1937, in Genua, in het oudste historische centrum van Europa. Hij heeft er de haven herontwikkeld. De geest van zijn geboortestad, de stad van de Renaissance, heeft hem nooit verlaten. In een tentoonstelling met de titel “The Piano Method”, zegt hij: “In Genua, waar ik geboren ben, drijft alles: de schepen op het water, maar ook de kranen in de lucht. De zwaartekracht bestrijden is een waanzinnige uitdaging!” Parijs volgde in 1974, toen het Centre Georges-Pompidou een schandaal veroorzaakte; Basel, in de gedempte, chique en smaakvolle verfijning van de Fondation Beyeler; Osaka, voor het technische en architectonische genie van de Kansai-luchthaven, geplaatst op de golven als een waterlelie; New York ten slotte, met de Morgan Library, de New York Times Building en het Whitney Museum. Renzo Piano’s afdruk is overal ter wereld te bewonderen. Maar Parijs blijft zijn hoofdstad. In 1981 richtte hij er zijn bureau op, de Renzo Piano building workshop (RPBW), niet ver van het Centre Pompidou waarvan hij de projectleider was , en waarvan hij nu ook de facelift coördineert. Het is ook in Parijs dat hij zojuist één van zijn laatste werken heeft getekend, namelijk het Tribunal de grande instance van Parijs. Een heldere glazen boot die 160 meter hoog is (de helft van de Eiffeltoren) en ongeveer 200.000 ton weegt. Het werk, dat in april 2019 werd ingewijd, maakt deel uit van de “extreem complexe gebouwen” van Renzo Piano die licht sublimeren, “dit prachtige materiaal” waar hij net zoveel van houdt als van muziek. Bij de opening zei hij een paar woorden die zijn hele filosofie duiden: “Wanneer een gebouw hoog is, moet het ruimte op de grond laten. Een manier om aan de stad het grond dat ze inneemtterug te geven, en meer.”

Een geëngageerd architect

Vandaag heeft zijn agentschap ook een pied-à-terre in New York en zijn geboortestad Genua, waar Renzo Piano binnenkort de brug zal inwijden die de Morandi zal vervangen. Een stuk van ongeveer 1,2 kilometer van dit viaduct over de havenstad stortte in op 14 augustus 2018, waardoor 43 doden vielen. Het nieuwe snelwegviaduct, “gracieus” ontworpen door Renzo Piano, zal 18 betonnen pijlers en 19 stalen overspanningen hebben voor een lengte van 1070 m. Het “zal eruit zien als een grote witte bootromp waarop het licht zal spelen, het is gemaakt om duizend jaar te blijven bestaan,” zegt Renzo Piano. Hij werkt nu aan zijn volgende grote project: het Portail de la science, ontworpen voor CERN, dat de grootste deeltjesversneller ter wereld (LHC) herbergt. In dit centrum, dat gewijd is aan de popularisering van de wetenschap, zal tentoonstellingen rond materie of deeltjesfysica organiseren, en ook laboratoria voor scholen verwelkomen. Renzo Piano, bekend om zijn humanisme, koos dit project niet willekeurig: “De architect kan de wereld niet veranderen, enkel de veranderingen materialiseren, legt hij uit. Ik doe liever openbare projecten, omdat ze de stad maken. Plaatsen van kennis maken mensen nieuwsgieriger en de stad beter. “Città = Civiltà” (stad = beschaving).” De deuren gaan open in 2022.

Tags: architectuur, humanisme, Pritzker, Renzo Piano, RPBW